این عبارت معروف را شنیده‌اید که فراموشی یک نعمت است؟ آیا به هنگام درس‌خواندن هم با این عبارت موافقید؟ آیا از آن دسته دانش‌آموزانی هستید که می‌خوانید؛ اما بعد از مدت کوتاهی از یادتان می‌رود؟ تقویت حافظه برای درس‌خواندن کار سختی نیست؛ اما باید با روش‌های آن آشنا باشید. مثل یک قرص یا خواندن دعا یا ورد عمل نمی‌کند. مانند عبارت آشنای دیگری عمل می‌کند که احتمالاً آن را هم شنیده‌اید: تکرار و تمرین.
بله با تکرار و تمرین روش‌های تقویت حافظه برای درس‌خواندن می‌توانید به یک سوپر قهرمان به یاد سپردن درس‌ها شوید. مثل هر روز باشگاه رفتن و وزنه زدن است که بدن شما آرام‌آرام ورزیده می‌شود. تنها فرق آن این است که با انجام این روش‌ها، این مغز و حافظه شماست که روزبه‌روز ورزیده‌تر خواهد شد. با هنرستان حسابداری پکت همراه شوید.
حافظه چیست و چطور کار می‌کند؟
مغز ما انسان‌ها شگفت‌انگیز است. هر کدام از بخش‌هایش وظیفه انجام کاری را دارد. بالای مغز در قسمت سربروم، اطلاعات و داده‌های پیچیده پردازش می‌شوند. همین قسمت است که تمامی داده‌های وارده را دسته‌بندی و ذخیره می‌کند و حافظه ما را می‌سازد. روش‌های تقویت حافظه برای درس‌خواندن با این قسمت از مغز سروکار دارد. قرار است به شما بگوییم که چگونه می‌توانید این بخش از مغز خود را تقویت کنید.
اطلاعات چگونه در ذهن ما ثبت می‌شوند؟
ثبت داده‌ها در ذهن ما در سه مرحله انجام می‌شود. تخیلات من در نوجوانی از ذهن، فضایی ساخته بود که برای به یاد سپردن درس‌ها کمک می‌کرد. در تخیل من، مغزم کارخانه‌ای بود که درس‌ها را طبقه‌بندی می‌کرد و هر کدام را در قفسه‌ای می‌گذاشت. برای به‌یادآوردن تلاش می‌کردم دستم را دراز کنم و آن قفسه مخصوص را بیابم. واقعیت حافظه ما با وجود این سه مرحله، از این تخیل آن زمان من، آن‌قدرها هم دور نیست!
- قسمت حافظه در ابتدا اطلاعات را دریافت می‌کند. این کار را با تمام حواس پنج‌گانه انجام می‌دهد.
- در مرحله بعد این اطلاعات را تقسیم‌بندی و نگهداری می‌کند. تا به آن دسترسی داشته باشد. هدف کلی مغز بقاست؛ بنابراین هر داده‌ای را که نیاز داشته باشد تا زمانی که نیاز باشد حفظ خواهد کرد.
- در مرحله آخر به اطلاعات بر حسب نیاز رجوع می‌کند و بر اساس خواست پیش‌آمده از داده‌ها استفاده می‌کند؛ بنابراین باید در مسیر تقویت حافظه برای درس‌خواندن، این بخش را بیشتر تمرین داد.
چه کارهایی برای تقویت حافظه بلند مدت خود انجام دهیم؟
جالب می‌شود اگر به داده‌های دسته‌بندی ذهنتان همچون یک کتابخانه منظم دسترسی داشته باشید نه؟ بنابراین یک‌به‌یک این روش‌هایی که به شما می‌گویم را انجام دهید. مطمئن باشید نه‌تنها ضرر نخواهید کرد؛ بلکه با تکرار و تمرین این روش‌ها حافظه بلندمدت خوبی خواهید داشت.
1. اصل اول هر چیز: سلامتی
عقل سالم در بدن سالم، یک مثل بی‌پایه‌واساس نیست. اگر علاقه‌مند به تقویت حافظه برای درس‌خواندن هستید باید مراقب بدن و سلامتی جسم و روانتان باشید. شما باید به میزان کافی مواد معدنی، ویتامین و پروتئین دریافت کنید. مایعات کافی بنوشید و خوب استراحت کنید.
اضطراب را با ورزش‌هایی که به آن علاقه دارید کنترل کنید. درست است که به نظر می‌آید در طول روز، زمان برای انجام همه این کارها ندارید؛ اما کافی است به برنامه‌ریزی عادت کنید. با برنامه‌ریزی از زمان خود بهترین استفاده را برای داشتن بدن و ذهنی سالم خواهید داشت.
2. خواب درست و به‌اندازه داشته باشید
دانش آموزان رشته حسابداری و رشته کامپیوتر که با درس های سختی مواجه هستند، باید خواب و آرامش کافی داشته باشند. مسئله خواب به‌اندازه‌ای مهم است که آن را جدا از سلامت کلی بدن و ذهن قرار می‌دهیم. نداشتن خواب و استراحت کافی قدرت ذهن شما را کم خواهد کرد. خستگی موجب به‌هم‌ریختگی قفسه‌های حافظه شما خواهد شد. شاید شما مطلب را در ذهنتان داشته باشید؛ اما روان خسته و بی‌خوابی کشیده شما توان دسترسی به مطالب را نخواهد داشت.
3. کدگذاری کنید
یکی از راه‌های جالب تقویت حافظه برای درس‌خواندن تکنیک کدگذاری است. کدها را از میان علاقه‌مندی‌هایتان انتخاب کنید. در انتخاب کدها خلاق باشید. آنچه به حافظه می‌سپارید را با آن کدها همراه کنید؛ بنابراین هنگامی که نیاز به یادآوری آن مطلب دارید در ابتدا کدی که برایش گذاشته‌اید به شما یادآوری می‌شود و بعد مطلب را تمام‌وکمال از قفسه حافظه بیرون خواهید کشید.
برای مثال مطالب را با شکل در ذهنتان دسته‌بندی کنید و یا اگر به شعر علاقه‌مندید، برای فرمول‌ها شعر بسازید و کارهایی ازاین‌دست. این روش حافظه بلندمدت شما را تقویت خواهد کرد. همچنین به داده‌ها در حافظه شما نظمی خلاقانه و لذت‌بخش خواهد داد.
4. پیش‌خوانی کنید
بخشی از روش صحیح مطالعه، پیش خوانی است. پیش‌خوانی کردن به معنای خواندن درس پیش از یادگاری آن است. کار سختی نیست. در حقیقت با این روش آمادگی خوبی به حافظه‌تان برای یادگیری چیز جدید می‌دهید. تخیل خود را فعال کنید. فکر کنید که معلم هستید و روز بعد قرار است مباحثی را درس دهید. آن مباحث را از روی کتاب بخوانید. شب پیش از خوابیدن مدت کوتاهی آنچه خواندید را مرور کنید. صبح نیز تلاش کنید آن را به یاد بیاورید.
حالا کافی است در کلاس درس حاضر شوید. هنگامی که معلم شروع به درس‌دادن آن مطلب می‌کند آنچه پیش‌خوانی کرده‌اید را خودکار، ثبت خواهید کرد. این روش را تمرین کنید خودتان خواهید دید که تا چه اندازه جالب خواهد بود. ثبت مطالب به این شکل در حافظه، برای روزهای امتحان و کنکور به‌شدت سودمند است.
5. یادداشت‌برداری کنید
یکی از راه های موفقیت در امتحانات، یادداشت برداری است. این روش را امتحان کنید. چه به هنگام خواندن درس و چه زمانی که معلم درس می‌دهد نکات مهم را یادداشت کنید. حتی می‌توانید یادداشت خود را به هنگام خواندن آن دوباره یادداشت کنید. وقتی چشم شما آنچه قرار است به حافظه بسپارید را می‌بیند که ثبت می‌شود؛ انگار همان لحظه در حال ثبت آن مطلب در دفتر حافظه شماست.
این کار تمرکز شما را نیز بالا می‌برد. هر چه تمرکز شما بالاتر رود، قدرت به یاد سپردنتان نیز بالاتر خواهد رفت. در راستای تقویت حافظه برای درس‌خواندن یادداشت‌برداری از مهم‌ترین روش‌هاست. حتی می‌توانید کدهایی که برای هر مطلب می‌گذارید را هم کنار خود مطلب بنویسید. حک شدن تصویر آنچه نوشته‌اید نیز حافظه شما را بسیار تقویت خواهد کرد.
6. تمرکز کنید
اشاره کردیم که یادداشت‌کردن تمرکز شما را بالا خواهد برد. تمرین تمرکز خودش روشی مهم در راستای تقویت حافظه برای درس‌خواندن است. اگر متمرکز نباشید هنگامی که داده‌ها وارد ذهن شما می‌شوند، مطالب را درست دریافت نخواهید کرد. چند کار در درس‌خواندن را با هم انجام ندهید.
هم‌زمان تست‌زدن و خواندن کتاب و ویدئوی آموزشی دیدن هیچ کمکی به شما نمی‌کند. فراموش نکنید حواس‌پرتی مانع داشتن حافظه‌ای قدرتمند است. پس هرآنچه ممکن است حواس شما را پرت کند باید از دیدتان خارج شود.
7. تخیل و تجسم کنید
در مورد خلاق بودن به هنگام یادگیری حرف زدیم. آنچه می‌خوانید را در ذهن خود تجسم کنید. هر علامت یا طرحی که برای داده مورد نظرتان قرار داده‌اید را به هنگام یادداشت‌برداری در ذهن تصویر کنید.
عکس‌ها، فرمول‌ها و نمودارها را در ذهن خود زنده کنید. تخیل و تجسم فعال یک ذهن پویا برای شما خواهد ساخت. علامت‌گذاری با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف، حاشیه‌نویسی و تجسم‌کردن تصاویر به تقویت حافظه بلندمدت شما کمک بسیاری خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: 20 پرسش متداول دانش آموزان درباره هدایت تحصیلی و انتخاب رشته هنرستان
8. موسیقی گوش کنید
شاید عجیب به نظر برسید. اما موسیقی خوب به‌خصوص موسیقی کلاسیک، ذهن شما را به هنگام درس‌خواندن آرام و متمرکز خواهد کرد. البته ممکن است شما از آن دسته باشید که نیاز به سکوت کامل دارند. اما شما نیز می‌توانید گوش‌دادن به موسیقی خوب را به هنگام یادگیری امتحان کنید. موسیقی کلاسیک اضطراب را از بدن و ذهن شما دور می‌کند؛ بنابراین شما آماده دریافت خواهید بود.
سخن پایانی
تقویت حافظه برای درس‌خواندن با روش‌های بسیاری قابل‌دسترسی است. اما نکته اصلی این است که دریافت، نگهداری و به‌یادآوردن اطلاعات به یکدیگر وابسته‌اند. از دریافت داده‌ها تا به‌یادآوردنشان را می‌توان با تکرار و تمرین این روش‌ها تقویت کرد. فراموش نکنید که با بالارفتن سن این پروسه ضعیف می‌شود؛ بنابراین آنچه در این مقاله گفتیم را جدی بگیرید: از تعریف حافظه و اینکه چگونه کار می‌کند تا روش‌های تقویت حافظه بلندمدت. با انجام این روش‌ها امید است که از بیماری‌های مربوط به حافظه هم در سنین بالا دور بمانید.
بیشتر بخوانید: چگونه بر استرس امتحان غلبه کنیم؟ 7 راهکار کاهش استرس امتحان
سؤالات متداول
بهترین داروی تقویت حافظه بلند مدت کدام است؟
مصرف دارو به شما پیشنهاد در سنین کودکی تا جوانی زمانی که دچار بیماری خاصی نیستید پیشنهاد نمی‌شود. هر چند مولتی‌ویتامین‌هایی هستند که روی حافظه اثر مثبت دارند. مصرف مولتی‌ویتامین با تأیید نظر پزشک می‌تواند مفید باشد. برخی داروهای گیاهی نیز در بازار برای تقویت حافظه وجود دارند. اما این داروها را بدون تحقیق و مشورت با پزشک خود تهیه نکنید.
برای تقویت حافظه چه بخوریم؟
ازآنجایی‌که تغذیه تأثیر بسیار زیادی بر سلامت حافظه دارد این مواد خوردنی را در سبد خوراکی خود داشته باشید: ماهی، غلات و نان‌های دارای سبوس، روغن زیتون، دانه‌های روغنی مانند تخم کتان، خوراکی‌های دارای آنتی‌اکسیدان مانند شکلات تلخ، توت و مرکبات، میوه‌ها و سبزیجات تازه با برگ‌های پهن و سبز و یک فنجان قهوه خوب در روز.
