پیشرفت فناوری در دهه‌های اخیر و گسترش استفاده از اینترنت و کامپیوتر شرایطی را به وجود آورده که بسیاری از افراد، درصد زیادی از کارهای روزمره خود را به وسیله برنامه‌های مختلف بر روی کامپیوتر یا گوشی‌های هوشمند انجام می‌دهند. همین امر باعث شده که برنامه نویسی که اصلی‌ترین وظیفه آن ساخت و طراحی برنامه‌های کاربردی با اهداف مختلف است، بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد. امروزه برنامه نویسی یکی از رشته‌های تحصیلی و همچنین مشاغل مهم و کاربردی محسوب می‌شود که از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و بسیاری از افراد این حوزه را برای تحصیل و کار در آینده انتخاب می‌کنند. نیاز روزافزون به برنامه‌های مختلف بازار کار بسیار خوبی را برای این رشته پدید آورده است. به همین دلیل افراد زیادی تحصیل در رشته کامپیوتر در هنرستان حسابداری پکت را انتخاب می‌کنند که آموزش برنامه نویسی مقدماتی یکی از دروس مهم آن به حساب می‌آید.
آشنایی با کتاب آموزش برنامه نویسی مقدماتی پایه یازدهم
دانش‌آموزانی که تحصیل در رشته کامپیوتر هنرستان را انتخاب می‌کنند، در پایه یازدهم کتاب برنامه نویسی مقدماتی (ویژوال بیسیک) را به عنوان یکی از دروس پایه های دهم تا دوازدهم رشته کامپیوتر هنرستان آموزش می‌بینند. آموزش برنامه نویسی مقدماتی با Visual Basic که در این پایه تحصیلی ارائه می‌شود شامل 13 واحد کار است که در هر کدام از آن‌ها، دانش‌آموزان با یک سری مفاهیم پایه و مقدماتی برنامه نویسی آشنا شده و در این زمینه مهارت‌های لازم را کسب می‌کنند. به منظور آشنایی بیشتر با این کتاب و فرایند آموزش برنامه نویس مقدماتی در ادامه به بررسی واحد کارهای مختلف این کتاب می‌پردازیم.
واحد کار اول؛ توانایی حل مسائل و طراحی الگوریتم مناسب برای آن‌ها
دانش‌آموزان پایه یازدهم هنرستان در واحد کار اول آموزش برنامه نویسی مقدماتی با نحوه شناخت مسائل مختلف و ارائه راه حل برای آن‌ها، روش‌های شناخت مسئله، تجزیه و تحلیل آن و طراحی راه حل مسئله آشنا می‌شوند. در ادامه به موضوع الگوریتم پرداخته شده و دانش‌آموزان در این بخش با تعریف الگوریتم، شرایط آن و انواع دستورالعمل‌ها در الگوریتم آشنا می‌شوند و با انجام تمرینات مختلف به صورت عملی این الگوریتم‌ها را می‌آموزند.
واحد کار دوم؛ توانایی ترسیم فلوچارت
در این سرفصل از آموزش برنامه نویسی مقدماتی، دانش‌آموزان پایه یازدهم رشته کامپیوتر با مفاهیم مهمی از جمله فلوچارت و علائم و اشکال مورد استفاده در آن (علائم ورودی، خروجی، انتساب، شرط و غیره) آشنا شده و از طریق انجام تمرینات مختلف، فلوچارت‌های متنوع را ترسیم می‌کنند.
واحد کار سوم؛ توانایی درک و شناخت زبان برنامه نویسی ویژوال بیسیک و ایجاد یک برنامه کاربردی
یکی از مهم‌ترین واحد کارهای آموزش برنامه نویسی مقدماتی آشنایی با زبان برنامه نویسی ویژوال بیسیک است. در این سرفصل دانش‌آموزان ابتدا با تقسیم‌بندی زبان‌های برنامه نویسی آشنا شده و سپس مفاهیم مهمی از جمله اجزای اصلی یک برنامه کاربردی، نحوه اجرای برنامه ویژوال بیسیک، برنامه نویسی رویدادگرا و کنترل دکمه فرمان (Command Button) را می‌آموزند.
واحد کار چهارم؛ توانایی تعریف انواع متغیرها، ثابت‌ها و استفاده از عملگرهای ریاضی و رشته‌ای
دانش‌آموزان پایه یازدهم هنرستان کاردانش در رشته کامپیوتر در این سرفصل از آموزش برنامه نویسی مقدماتی در شروع کار نحوه تعریف و استفاده از انواع متغیرها در ویژوال بیسیک را می‌آموزند. در ادامه نحوه انجام عملیات ریاضی در ویژوال بیسیک، نحوه تعریف و استفاده از ثابت‌ها در ویژوال بیسیک، متغیرهای ایستا، محلی و عمومی در ویژوال بیسیک و عملگرهای رشته‌ای به دانش‌آموزان با انجام تمرینات مختلف و عملی آموزش داده می‌شود.
بیشتر بخوانید: رشته مهندسی کامپیوتر مناسب چه کسانی است؟
واحد کار پنجم؛ توانایی استفاده از دستور شرطی IF و عملگرهای مقایسه‌ای و منطقی
نحوه استفاده از ساختار IF و عملگرهای مقایسه‌ای در برنامه‌ها، کنترل کادر تصویر، نحوه استفاده از عملگرهای منطقی برای ترکیب شرط‌ها، اولویت اجرای عملگرهای نسبت به یکدیگر، نحوه استفاده از کادرهای پیام در ویژوال بیسیک، نحوه استفاده از کادرهای ورود داده، کنترل کادر علامت CheckBox، معرفی مهم‌ترین ویژگی‌های فرم‌ها و کنترل‌های کادر متن، دکمه فرمان و غیره از مهم‌ترین مباحثی است که در آموزش برنامه نویسی مقدماتی به دانش‌آموزان پایه یازدهم رشته کامپیوتر کاردانش آموزش داده می‌شود.
واحد کار ششم؛ توانایی استفاده از انواع حلقه‌ها و ساختار Case Select و کنترل دکمه انتخاب
در این واحد کار در آموزش برنامه نویسی مقدماتی، دانش‌آموزان با دستور Select Case و ساختارهای تکرار در ویژوال بیسیک آَشنا شده و از طریق انجام تمرینات عملی مختلف این مفاهیم را می‌آموزند.
واحد کار هفتم؛ توانایی ایجاد و استفاده از انواع رویه‌ها در ویژوال بیسیک
از مهم‌ترین مباحثی که در این واحد کار از آموزش برنامه نویسی مقدماتی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رویه‌های فرعی (Sub Procedure)
- رویه‌های تابعی (Function Procedure)
- روش‌های ارسال مقادیر به رویه‌های فرعی و تابعی
- نحوه استفاده از نام آرگومان‌ها در رویه‌ها
- خروج از یک رویه با استفاده از دستورات Exit Sub و Exit Function
- رویه‌های محلی و عمومی
- رویه‌های رویداد
واحد کار هشتم؛ توانایی استفاده از انواع رویه‌های آماده در ویژوال بیسیک
توابع رشته‌ای ویژوال بیسیک، توابع تاریخ و ساعت و کنترل کادر در لیست مهم‌ترین مفاهیمی هستند که در این واحد کار از آموزش برنامه نویسی مقدماتی آموزش داده می‌شوند.
واحد کار نهم؛ نحوه استفاده از رویدادهای ماوس و صفحه کلید
رویدادهای ماوس، کنترل خط (Line)، کنترل شکل (Shape)، رویدادهای صفحه کلید از مهم‌ترین مباحثی است که در این واحد کار از آموزش برنامه نویسی مقدماتی به آن‌ها پرداخته می‌شود.
واحد کار دهم؛ نحوه ایجاد منو در ویژوال بیسیک
در این واحد کار از آموزش برنامه نویسی مقدماتی، دانش‌آموزان پایه یازدهم هنرستان در رشته کامپیوتر، نحوه طراحی منو در ویژوال بیسیک، نحوه ایجاد و استفاده از رابط گرافیکی چند سندی یا MDI، کنترل‌های نوار پیمایش افقی و عمودی و کنترل کارد محاوره (Common Dialog) را همراه با تمرینات متنوع می‌آموزند.
واحد کار یازدهم؛ توانایی استفاده از انواع آرایه‌ها در ویژوال بیسیک
از مهم‌ترین مباحث آموزشی در این واحد کار آموزش برنامه نویسی مقدماتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعریف انواع آرایه در ویژوال بیسیک
- آرایه‌های چند بعدی
- توابع UBound و LBound
- تابع Split
- تابع Join
- نحوه ارسال آرایه‌ها به رویه‌ها
- روش‌های مرتب‌سازی آرایه‌ها
- روش‌های جستجوی داده‌ها در آرایه‌ها
واحد کار دوازدهم؛ توانایی استفاده از جلوه‌های گرافیکی و چاپ در ویژوال بیسیک
مفهوم سیستم مختصات، تغییر سیستم مختصات، خصوصیات و متدهای گرافیکی، تابع QBcolor، تابع RGB، شیء چاپگر (Printer Object)، چندرسانه‌ای (Multimedia) و تصویر در ویژوال بیسیک از مفاهیم مهمی هستند که در این واحد کار از آموزش برنامه نویسی مقدماتی به آن پرداخته می‌شود.
واحد کار سیزدهم؛ توانایی انجام یک پروژه عملی
در واحد کار آخر آموزش برنامه نویسی مقدماتی یک پروژه عملی با دانش آموزان تمرین می‌شود تا به این صورت آن‌ها توانایی انجام یک پروژه عملی را داشته و بتوانند به راحتی با ویژوال بیسیک برای برنامه‌نویسی کار کنند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره درس پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی و طراحی وب
سخن آخر
دانش‌آموزان پایه یازدهم هنرستان که در رشته کامپیوتر مشغول به تحصیل هستند در کتاب آموزش برنامه نویسی مقدماتی (ویژوال بیسیک) با یکی از زبان‌های برنامه نویسی پایه و مفاهیم مختلف آن آشنا می‌شوند. در این کتاب قدم به قدم دانش‌آموزان با اصول مختلف برنامه نویسی با ویژوال بیسیک آشنا شده و با انجام تمرینات عملی این زمینه فراهم می‌شود که در پایان سال تحصیلی، بتوانند یک پروژه عملی را انجام دهند. از این رو کتاب برنامه نویسی مقدماتی (ویژوال بیسیک) یکی از مهم‌ترین کتاب‌های رشته کامپیوتر هنرستان است که دریچه ورود دانش‌آموزان به دنیای برنامه‌نویسی محسوب می‌شود.
