کمتر کسی است که از قدرت خلاقیت در حل مسئله و بهبود شرایط تحصیلی و شغلی اطلاع نداشته باشد. هوش یا IQ در موفقیت تاثیر زیادی دارد؛ با این‌حال، این روزها بر این باورند که EQ نیز می‌تواند تاثیر زیاد بر روی موفقیت داشته باشد. خلاقیت می‌تواند یکی از توانایی‌های مهم در EQ در نظر گرفته شود. به همین دلیل، نیاز است تا از همان اولین سال‌های ورود به مدرسه، به فکر افزایش خلاقیت در کودکان و نوجوانان باشیم. در این مطلب از وبلاگ هنرستان فناوری مالی و رشته حسابداری پکت، می‌خواهیم راه های پرورش خلاقیت در دانش آموزان ابتدایی تا دبیرستانی را معرفی کنیم.
۱۰ راهکار رشد خلاقیت در دانش آموزان که باید بدانید!
سارا کرسال (Sarah Cressall)، نویسنده کتاب پرفروش جرقه‌های خلاقانه (Creative Sparks)، که یک کارآفرین برتر و برنده چندین جایزه است؛ ده نکته عملی برای برانگیختن خلاقیت در دانش آموزان را به اشتراک می‌گذارد.
بسیاری از افراد قدرت خلاقیت را به اشتباه با توانایی‌های هنری یکسان می‌دانند. با این‌حال، خلاقیت یک مهارت زندگی است که تمام موضوعات را در برمی‌گیرد و کمک می‌کند تا کودکان و بزرگسالان فکر کنند، دست به تولید و ابتکار بزنند و موفق‌تر باشند. با خلاقیت، حس کنجکاوی کودکان تحریک می‌شود و رویکردی خودآموز برای آنها ایجاد می‌شود. در نتیجه، عطش برای یادگیری در بزرگسالی نیز ادامه پیدا می‌کند.
امروزه، این واقعیت پذیرفته شده است که خلاقیت نباید به شانس وابسته باشد. در حقیقت، خلاقیت را باید به‌عنوان یک مهارت در نظر بگیرید که هرچه بیشتر تمرین کنید، مهارت بیشتری در آن پیدا خواهید کرد. در ادامه بهترین راهکارهایی که می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا در مدرسه، خلاقیت بیشتری داشته باشند را بشناسید و به عنوان معلمان یا والدین آنها، به بهبود تفکر خلاق آنها کمک کنید.
1. با انجام دادن، بیاموزید!
بسیاری از ما وقتی یک به‌صورت عملی با موضوعی برخورد داشته باشیم، بهتر یاد می‌گیریم و درک می‌کنیم که در حال انجام چه کاری هستیم. همان‌طور که کنفوسیوس گفته است: «می‌شنوم و فراموش می‌کنم. می‌بینم و یادم می‌ماند. انجام می‌دهم و آن را می‌فهمم»
بنابراین برای یادگیری بهتر و رشد خلاقیت در دانش آموزان، یک تجربه مشابه ایجاد کنید که هر کودک را به مشارکت فعال درگیر کند. فعالیت‌هایی همچون کار مشترک، کشیدن نقشه ذهنی برای سوالات آنها یا راه‌حل‌هایی که دارند.
2. آنها را به کنجکاوی تشویق کنید!
همه چیز را به‌طور کامل، آموزش نده! اگر تمام اطلاعاتی که کودکان برای پاسخ به سوال خود نیاز دارند را به آنها بدهیم، فقط توانایی حفظ کردن و به‌خاطر آوردن اطلاعات آنها را آزمایش می‌کنیم. کودکان، ممکن است اطلاعاتی که به آنها داده‌ایم را یک ساعت، یک هفته یا حتی چند ماه بعد نیز به یاد بیاورند. با این‌حال، اگر حس کنجکاوی آنها را برانگیزیم و کودکان را تشویق کنیم تا در مورد موضوع یاد بگیرند، به دنبال پاسخ سوالاتی که به آنها علاقه دارند، می‌روند.
برای تشویق کنجکاوی و افزایش خلاقیت در دانش آموزان، از آنها بخواهید در مورد موضوعی که در مورد آن در حال یادگیری هستند، فکر کنند و پرسش و پاسخ‌های جدیدی ایجاد کنند. همچنین می‌توانند یک گزارش خبری درباره آن اجرا کنند، یک آهنگ بسازند یا یک اثر هنری طراحی کنند.
بیشتر بخوانید: 20 پرسش متداول دانش آموزان درباره هدایت تحصیلی و انتخاب رشته هنرستان
3. اجازه بدهید شکست بخورند!
اغلب فشار زیادی روی دانش آموزان و معلمان وجود دارد تا از فعالیت‌های خود نتیجه‌ای بگیرند که همین موضوع می‌تواند یکی از موانع خلاقیت است. ما اغلب وقتی که بار اول به موفقیت نمی‌رسیم؛ متوجه نمی‌شویم که تا چه اندازه می‌توانیم از شکست خود درس بگیریم.
یادگیری از طریق “آنچه که نتیجه نداد”، درس‌های ارزشمندی به ما می‌دهد. در این موقعیت‌هاست که نقش مدرسه در پرورش خلاقیت در دانش آموز دوره ابتدایی تا مقاطع بالاتر مشخص می‌شود؛ زیرا می‌توانیم از دانش‌آموزان حمایت کنیم تا درباره یک مشکل یا موقعیت فکر کنند و خودآموزی خود را توسعه دهند. داشتن رویکرد سازنده با بازخورد درست به جای رویکرد انتقادی، می‌تواند به ایجاد انگیزه در هر دانش‌آموزی کمک کند و به آنها اعتماد به نفس بدهد تا ایده‌های خلاقانه بیشتری داشته باشند.
4. سوالات باز مطرح کنید!
لحن و بازخورد زبانی ما روی میزان کمک ما به تفکر خلاق کودکان و میزان اعتماد به نفس آنها برای امتحان کردن چیزهای مختلف تأثیر می‌گذارد. با ارائه چالش‌هایی برای بحث در کلاس‌ها، می‌توان به دانش‌آموزان کمک کرد تا در یک موضوع مشارکت بیشتری کنند و روش صحیح مطالعه را یاد بگیرند.
یک مطالعه نشان داد که بیش از ۹۰% از سؤالاتی که معلمان مطالعات اجتماعی دوره‌های دبیرستان می‌پرسیدند، فقط برای یادآوری متن درس بود و سوالات کمی برای تجریک تفکر خلاق پرسیده می‌شد.
اینکه به دانش‌آموزان بگوید «بیشتر به من بگو»، به جای «چیست؟» یا «این اشتباه است»؛ کمک می‌کند تا افکار خود را بیان کنند. تفاوتی ندارد که پاسخ درست یا غلط باشد، با درخواست از دانش‌آموز برای توضیح بیشتر، فرایندها فکری او را تحریک می‌کنید و سبب رشد خلاقیت در دانش آموزان می‌شوید.
5. خلاقیت را در یادگیری روزمره جای دهید!
یکی از راه‌های راه های ایجاد انگیزه برای پرورش خلاقیت در دانش آموزان، این است که رویکردهای خلاقانه را به‌صورت روزانه در برنامه درسی بگنجانید.
فرصت‌هایی را برای دانش‌آموزان فراهم کنید تا کارهای خلاقانه، یادگیری مستقل، پروژه‌های ابتکاری و آزمایش انجام دهند. این فعالیت‌های سبب میشوند تا ذهن دانش‌آموزان برای خلاقیت و نوآوری آماده شود و این خلاقیت‌ها را در آینده توسعه دهند.
6. به نظرات هر دانش‌آموز احترام بگذارید!
برای تشویق کودکان به فعالیت‌های تفکر خلاق، باید به سوالات و راه‌حل‌های غیرمعمول آنها احترام بگذاریم. هیچ چیز برای کودک کنجکاو لذت‌بخش‌تر از یافتن پاسخ سوالش نیست.
با ارزش قائل شدن برای نظرات دانش‌آموزان، می‌توانیم به آنها نشان دهیم که ایده‌های آنها ارزش دارد. این کار با گوش دادن به ایده‌های آن ها، توجه کردن به این ایده‌ها، آزمایش و استفاده از آنها، انتقال آنها به دیگران و دادن اعتبار به ایده‌های آنها انجام می‌شود. مهم است که برای زمانی که دانش‌آموزان به نظرات یکدیگر گوش داده و به آنها احترام می‌گذارند، ارزش قائل شوید.
7. همه چیز نیاز به ارزیابی ندارد!
افزایش خلاقیت در دانش آموزان نیازمند زمان و تمرین است. با ارزیابی دائمی، دانش‌آموزان همیشه تحت فشار هستند، زیرا حس می‌کنند که باید بار اول جواب صحیح را بدهند. فراهم کردن فرصت‌هایی که بدون تهدید ارزیابی فوری، بتوانند فکر کنند، یاد بگیرند و کشف کنند؛ مفید است.
8. از یک ایده حمایت کنید تا به ایده‌های دیگری منجر شود!
یک ایده اغلب سبب ایجاد یک ایده دیگر می‌شود و در این فرآیند تفکر خلاق، دانش‌آموز یادگیری فعال خود را همچون یک سفر ماجراجویانه، آغاز می‌کند. اگر از ایده‌های اولیه حمایت کنید، این سفر را ادامه می‌دهد و با افزایش خلاقیت در دانش آموزان، یادگیری فعال را تجربه می‌کند.
9. محرک های حسی را معرفی کنید!
فعالیت‌هایی که حواس پنجگانه را تحریک می‌کنند، می‌توانند پاسخ‌ها و واکنش‌های متفاوتی را در هر دانش‌آموز ایجاد کنند. با معرفی صداها، رنگ ها، اشکال، اشیاء لمسی، داستان‌ها و حرکت‌ها و غیره، ایده‌ها و افکار متفاوتی برای هر فرد ایجاد می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که بهترین خلاقیت با احساسات یادگیرنده ارتباط دارد. به همین دلیل استفاده از حواس پنجگانه افراد می‌تواند یکی از راه‌های رشد خلاقیت در دانش آموزان باشد. این روش‌ها را باید در آموزش مهارت های زندگی دنبال کنید.
10. گزینه ها را باز نگه دارید!
ممکن است گاهی، تمرین‌هایی را ایجاد کنید که هیچ صورت مسئله‌ای برای آنها طرح نکنید و اجازه دهید هر فردی خودش متوجه شود که این مسئله چیست و باید با آن چکار کند. به این ترتیب، می‌توانید به افزایش خلاقیت در دانش آموزان کمک کنید.
بیشتر بخوانید: شرایط ثبت نام در هنرستان پکت برای سال تخصیلی 1402
کلام آخر
در این مطلب از وبلاگ هنرستان حسابداری پکت، تلاش کردیم راه‌های علمی که می‌توان به کمک آنها در کلاس یا خانه به آموزش خلاقیت و نوآوری پرداخت را بررسی کنیم. به‌صورت کلی، با افزایش خلاقیت در دانش آموزان، آنها علاقهمند میشوند تا وارد رشته‌هایی شوند که در آنها امکان خلاقیت و تولید وجود دارد و ترجیح می‌دهند وارد هنرستان و رشته‌های فنی حرفه ای یا کار و دانش شوند. اگر فرزند شما نیز خلاقیت بالایی دارد یا به رشته‌های عملی علاقه دارد؛ در هنرستان پکت، بر روی آینده او سرمایه‌گذاری کنید.
