سال نهم هستید و ذهنتان درگیر انتخاب رشته است؟ شاید هم هنوز به سال نهم نرسیده‌اید و زودتر ذهنتان درگیر این مسئله شده! طبیعی است. اما روی صحبت ما اینجا با شمایی است که از خودتان می‌پرسید: رشته فنی حرفه ای یا کاردانش؟ به حتم سؤالات زیادی درباره این دو رشته دارید. به چگونگی تحصیل و کنکور آن فکر می‌کنید و می‌خواهید بدانید آینده شغلی این دو رشته چگونه است؟ برای تصمیم‌گیری درست باید هر کدام از این دو رشته را خوب بشناسید و شباهت‌ها و فرق فنی حرفه ای و کاردانش را بدانید. پس پیشنهاد می‌کنم با هنرستان حسابداری پکت همراه باشید.
رشته های فنی حرفه ای، چه رشته‌ای هستند؟
رشته های فنی حرفه ای برای افراد فنی و متخصص به وجود آمده تا این دسته از افراد از همان مدرسه به سمت علاقه اصلی خود حرکت کنند. ازآنجایی‌که بیشتر دروس این رشته عملی و کارگاهی است؛ دانش‌آموزان فنی‌تر از رشته‌های دیگر آموز می‌بینند و در آینده نیز به افرادی متخصص در زیرشاخه رشته خود تبدیل می‌شوند.
فنی حرفه‌ای چهار زیرگروه دارد. اگر به رشته‌هایی چون مدیریت و خدمات، هنر، کشاورزی و صنعت علاقه‌مند هستید می‌توانید رشته فنی و حرفه‌ای را انتخاب کنید. در دانشگاه هر کدام از این گرایش‌ها زیرشاخه‌هایی دارند که شما را به کار موردعلاقه‌تان نزدیک‌تر خواهند کرد. به عنوان مثال، رشته طراحی دکوراسیون داخلی در دبیرستان یکی از زیرشاخه‌های پرطرفدار و خلاقانه در گروه هنر است که به دانش‌آموزان امکان می‌دهد تا از همان ابتدا مهارت‌های عملی مورد نیاز برای این حرفه را فرا بگیرند.
رشته های فنی حرفه ای چه مزایا و معایبی دارد؟
برای بررسی دقیق‌تر فرق فنی حرفه ای و کاردانش، باید مزایا و معایب هر کدام را بشناسید.
- یادگیری مهارت‌های فنی در کارگاه‌ها و هنرستان‌های فنی حرفه‌ای برای ورود به بازار کار
- ازآنجایی‌که درس‌های تئوری کمتر از درس‌های عملی است؛ رشته فنی حرفه ای برای دانش‌آموزانی که در یادگیری مباحث نظری دچار مشکل هستند و یا علاقه‌ای ندارند مناسب‌تر است.
- نمره قبولی در رشته و فنی حرفه ای برای درس‌های تخصصی و کارگاه‌ها دوازده است.
- دانش‌آموزانی که برای رشته فنی اقدام می‌کنند مابین ۴۰ تا ۴۸ ساعت در هفته آموزش می‌بینند و کلاس‌هایشان تا ساعت دو بعدازظهر برقرار است.
- محیط کسب فن در این رشته به دلیل بیشتر بودن دروس عملی محیطی پویاتر است و جذابیت دروس کارگاهی معمولاً برای دانش آموزان بسیار بالاست.
- امکان ورود به دانشگاه‌های برتر ایران همچون دانشگاه شریف و امیرکبیر و ازاین‌دست با رشته فنی تا مقطع کارشناسی‌ارشد وجود نخواهد داشت.
آینده تحصیلات تکمیلی رشته فنی حرفه‌ای چگونه است؟
تحصیلات تکمیلی رشته فنی و حرفه‌ای بعد از مدرسه با کاردانی شروع می‌شود و پس‌گرفتن مدرک فوق‌دیپلم می‌توانید برای مدرک کارشناسی رقابت کنید. البته که بعد از کارشناسی، می‌توانید برای کارشناسی‌ارشد نیز کنکور بدهید. اما ازآنجایی‌که این رشته دروس تئوری کمتری دارد، دانشگاه‌های برتر کشور در مدارج پایین‌تر برای شما در دسترس نخواهد بود.
دانشگاه‌های فنی حرفه‌ای، آزاد، علمی‌کاربردی و پیام‌نور از جمله دانشگاه‌های قابل تحصیل برای دانش‌آموزان رشته فنی مانند رشته حسابداری و رشته کامپیوتر است. اگر می‌خواهید بدانید انتخاب شما رشته فنی یا کاردانش باید باشد؛ بهتر است از رشته کاردانش هم بدانید.
رشته کاردانش چه رشته‌ای است؟
در بررسی فرق فنی حرفه ای و کاردانش، حالا با کاردانش آشنا می‌شویم. رشته کاردانش نیز همچون رشته فنی حرفه‌ای برای تولید نیروی متخصص پایه‌گذاری شده است. زیرشاخه‌های اصلی رشته کاردانش نیز مشابه است. اما در تعداد زیر شاخه متفاوت‌اند. رشته کاردانش ۱۱۰ زیر شاخه بیشتر از رشته فنی دارد. یعنی در کل ۱۵۰ زیرشاخه دارد.
تنوع بیشتر زیرشاخه نکته مهمی است که برای انتخاب میان رشته و فنی حرفه ای یا کاردانش باید به آن توجه کنید. درس‌های عملی کاردانش بیش از فنی حرفه‌ای است و نیازی نیست که وارد دبیرستان شوید. در صورت علاقه می‌توانید ادامه تحصیل خود در این رشته را در آموزشگاه‌های فنی حرفه‌ای بگذرانید و دیپلم کاردانش بگیرید.
رشته های کاردانش چه مزایا و معایبی دارد؟
- رشته کاردانش دانش آموزان را برای بازار کار آماده می‌کند. از این‌رو بسیاری از دانش آموزان در پایان دوره در خوداشتغالی بسیار ماهر می‌شوند.
- دانش آموزان رشته کاردانش با گذراندن ساعات بیشتری در کارگاه‌ها از نظر مهارت‌های عملی از سطح بالایی برخوردار می‌شوند.
- برای برخی از درس‌های رشته های کاردانش کتابی برای تدریس وجود ندارد. دانش آموزان این دروس را بر اساس استانداردهای تعیین شده آموزش می‌بینند.
آینده تحصیلات تکمیلی رشته کاردانش چگونه است؟
دانش‌آموزانی که علاقه‌مند به ادامه تحصیل در رشته های کاردانش هستند باید برای کنکور فنی حرفه ای در مقطع کاردانی شرکت کنند. این بدان معنی است که باید برای کنکور دروس مربوط به رشته فنی را اصولی مطالعه کنند. در ادامه نیز می‌توانند در کنکور سراسری شرکت کنند؛ اما همچون غنی حرفه ای تا مقطع کارشناسی‌ارشد امکان ورود به دانشگاه‌های برتر ایران را ندارند.
در همین رابطه بخوانید: کامپیوتر یا حسابداری؟ کدامیک بهتر است؟
رشته فنی حرفه ای یا کاردانش؛ تفاوت‌ها و شباهت‌ها
فرق فنی حرفه ای و کاردانش و شباهت‌های این دو مقطع با هم چیست؟ در ادامه بررسی می‌کنیم.
- دوره‌های فنی حرفه‌ای مانند رشته حسابداری و رشته کامپیوتر به شکل مستقل توسط آموزش‌وپرورش اجرا می‌شود. اما دوره‌های کاردانش را آموزش‌وپرورش با همکاری وزارت کار و امور اجتماعی برگزار می‌کند.
- شرایط ورود به رشته کاردانش راحت‌تر از رشته و فنی حرفه‌ای است.
- دانش‌آموزان هر دو رشته در پایان تحصیلات مدرک دیپلم را دریافت می‌کنند و در صورت تمایل می‌توانند ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر داشته باشند.
- دروس عملی کاردانش بیشتر از دروس عملی فنی حرفه‌ای است.
- فنی حرفه‌ای از دانش آموزان تکنسین می‌سازد و کاردانش مستقیم مهارت کار به دانش آموزان درس می‌دهد. ازاین‌رو دانش‌آموزان کاردانش پس از اخذ مدرک دیپلم سریع‌تر از فارغ‌التحصیلان رشته فنی جذب بازار کار می‌شوند.
- سخت‌گیری و ساعت‌های حضور در مدرسه در رشته فنی بیشتر از رشته های کاردانش است.
- بر خلاف تصور عموم درس های فنی حرفه‌ای با دروس کاردانش متفاوت است. تمرکز رشته فنی بر روی دروس ریاضی و محاسباتی است. اما هدف در رشته کاردانش یادگیری عملی مباحث علمی است.
با چه معیاری انتخاب کنم؟ رشته فنی یا کاردانش؟
برای پاسخ‌دادن به این سؤال که انتخاب شما از میان رشته فنی حرفه ای یا کاردانش چه باید باشد؛ نیاز است بر اساس تعاریفی که تا بدین جا از هر رشته دادیم؛ با چهار معیار مهم میان این دو رشته انتخاب کنید. گاهی پیچیدگی‌هایی بر سر راه انتخاب قرار می‌گیرد که کار را سخت می‌کند.
احتمالاً شما هم مثل من شنیده‌اید که بسیاری از دانش‌آموزان تمایل به ورود به هنر داشته‌اند؛ اما به دلایل مختلف در رشته دیگری به مدرسه رفته‌اند. من هم یکی از آن دانش‌آموزانم که سال‌ها پیش یک همچون مسئله‌ای داشتم. در نهایت فقط علاقه و تمایل نمی‌تواند دلیل انتخاب رشته باشد و شما باید معیارهای دیگری را هم در نظر بگیرید.
1. علاقه، اصل اول هر انتخاب
کاملاً درست است که شما باید رشته تحصیلی خود را دوست داشته باشید تا هرچه بهتر از پس پستی‌وبلندی‌های درس‌خواندن در آن رشته بربیایید. شوروشوق داشتن در رشته انتخابی به علاقه‌مند بودن به آن بازمی‌گردد.
بیشتر بخوانید: 20 پرسش متداول دانش آموزان درباره هدایت تحصیلی و انتخاب رشته هنرستان
2. نکته مهم در انتخاب: استعداد
برای انتخاب میان رشته فنی حرفه ای یا کاردانش مهم است که استعداد خود را در زمینه‌های مختلف مرور کنید. هر چه در رشته انتخابی استعداد بیشتری داشته باشید؛ زمان کمتری برای یادگیری خواهید گذاشت و شور و شوقتان نیز بالاتر خواهد رفت.
3. آینده و بازار کار
رشته فنی یا کاردانش تنها به علاقه و استعداد وابسته نیست. بلکه آینده آن بسیار مهم است. زیرشاخه‌ها و بازار کار آن‌ها در آینده را مرور کنید تا از انتخاب خود مطمئن شوید. در دوره‌های مختلف اشباع شدن برخی مشاغل در بازار کار رخ می‌دهد؛ بنابراین سمت گرایش و رشته اشباع شده نروید.
4. امکانات مکان تحصیل
در برخی از مناطق محروم امکانات کارگاه‌های چه در رشته فنی و حرفه‌ای و چه در رشته کاردانش امکانات خوبی نیست. برای رشته فنی که قرار بر تکنسین شدن دانش‌آموزان است کارگاه‌ها بسیار اهمیت دارند. امکانات محل تحصیل را بررسی کنید تا انتخاب بهتری داشته باشید.
باید در نظر داشته باشید که فرق فنی حرفه ای و کاردانش در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های آن‌ها هم زیاد است و باید امکانات و قابلیت‌های هر مقطع را در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: شرایط ثبت نام در هنرستان پکت برای سال تحصیلی 1402
سخن پایانی
انتخاب رشته مناسب آینده شما را رقم خواهد زد؛ بنابراین از بررسی رشته موردنظر خود مطمئن شوید و با آگاهی انتخاب کنید. اجازه ندهید که سردرگمی شما را فرابگیرد. اطلاعات خود را از رشته‌ها بیشتر کنید تا با آرامش به سمت رشته موردعلاقه‌تان حرکت کنید. برای اینکه بدانید رشته فنی و حرفه ای یا کاردانش برای شما بهتر در این مقاله ویژگی‌های هر کدام از رشته‌ها را توضیح دادیم و شباهت‌ها و تفاوت‌هایشان را عنوان کردیم. همچنین گفتیم که با چه معیارهایی انتخاب بهتری خواهید داشت. موفقیت یک کلمه نیست و شما با انتخاب بهتر به سمت آن حرکت خواهید کرد.
سؤالات متداول
در رشته فنی حرفه ای یا کاردانش می‌توانم کنکور سراسری دهم؟
بله شما امکان کنکور سراسری دارید. در رشته کاردانش در ابتدا باید برای کاردانی فنی حرفه‌ای کنکور دهید و پس از آن برای مدارج بالاتر اقدام کنید. در رشته فنی حرفه ای نیز در ابتدا فوق‌دیپلم خود را می‌گیرید و برای مدارج بالاتر پس از آن می‌توانید اقدام کنید.
دروس رشته فنی یا کاردانش متفاوت است؟
درس‌های تخصصی فنی حرفه ای با دروس کاردانش متفاوت است. فنی حرفه ای بر ریاضیات و محاسبات تمرکز دارد. کاردانش هنرجویان را به سمت عملی انجام‌دادن علم می‌برد. رشته فنی سخت‌تر از رشته های کاردانش است؛ اما به هنگام کنکور دادن رشته کاردانش باید بر دروس تخصصی فنی حرفه ای تسلط داشته باشد.
